Phương pháp tính giá thành theo hệ số bao gồm các nội dung:
1. Điều kiện áp dụng.
Phương pháp này được áp dụng trong các doanh nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất, sử dụng một thứ nguyên liệu, thu được nhiều sản phẩm khác nhau (May mặc, hoá chất, cơ khí, chế tạo, điện cơ…).
2. Đặc điểm quy trình sản xuất.
Đối tượng tập hợp chi phí là toàn bộ quy trình công nghệ, đối tượng tính giá thành là từng loại sản phẩm trong quy trình đó.
Cần phải quy đổi các sản phẩm chính khác nhau về một loại sản phẩm duy nhất, gọi là sản phẩm tiêu chuẩn theo hệ số quy đổi được xây dựng sẵn. Sản phẩm có hệ số 1 được chọn làm sản phẩm tiêu chuẩn.
Nếu trong quá trình sản xuất có sản phẩm dở dang thì cũng cần quy đổi về sản phẩm tiêu chuẩn để xác định chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ.
3. Ưu điểm.
Tính được nhiều loại sản phẩm trong cùng một quy trình.
4. Nhược điểm.
Phải lựa chọn sản phẩm nào là sản phẩm chính. Các bước tính toán phức tạp.
5. Trình tự tính giá thành theo hệ số.
Trước hết tổng cộng chi phí của quá trình sản xuất để xác định tổng giá thành chung cho các loại sản phẩm thu được đồng thời.
Quy đổi sản phẩm thu được của từng loại về sản phẩm tiêu chuẩn theo các hệ số quy định. Căn cứ vào đặc điểm kinh tế kỹ thuật, quy định cho mỗi loại sản phẩm một hệ số, trong đó chọn loại sản phẩm có đặc trưng tiêu biểu, cho hệ số là 1. Quy đổi sản lượng thực tế từng loại sản phẩm ra sản lượng sản phẩm chuẩn.
Xác định giá thành của từng loại sản phẩm
6. Ví dụ minh họa.
Tại doanh nghiệp sản xuất X có qui trình công nghệ sản xuất giản đơn. Quá trình sản xuất đồng thời thu được 3 loại sản phẩm: A, B, C. Số lượng sản phẩm sản xuất trong tháng đã hoàn thành nhập kho như sau : Sản phẩm A: 300 tấn; Sản phẩm B: 240 tấn; Sản phẩm C: 200 tấn.
Căn cứ vào định mức kinh tế kỹ thuật, hệ số quy đổi về sản phẩm tiêu chuẩn được quy định như sau :
Sản phẩm A = 1; Sản phẩm B = 1.1; Sản phẩm C = 1.2
Giá trị sản phẩm dở dang đầu tháng – Chi phí sản xuất phát sinh trong tháng – Giá trị sản phẩm dở dang cuối tháng được tập hợp cho cả nhóm sản phẩm như sau :
(ĐVT:1.000 đồng)
Yêu cầu: Tính giá thành từng loại sản phẩm.
Hướng dẫn.
Tính giá thành theo phương pháp hệ số và lập Bảng tính giá thành cùng các bạn cho từng loại sản phẩm A, B, C như sau:
Tính đổi sản lượng thực tế từng loại sản phẩm ra sản phẩm quy chuẩn:
Sản phẩm A = 300 tấn x 1 = 300 tấn
Sản phẩm B = 240 tấn x 1,1 = 264 tấn
Sản phẩm C = 200 tấn x 1,2 = 240 tấn
Tổng sản phẩm quy chuẩn = 804 tấn
Giá thành đơn vị sản phẩm tiêu chuẩn là sản phẩm A.Giá thành sản phẩm B
245.000 x 1.1 = 269.500
Giá thành sản phẩm C
245.000 X 1.2 = 294.000
Bảng tính giá thành sản phẩm
(ĐVT: 1.000 đồng)